14 Ekim 2010 Perşembe

Cumhuriyet

Cumhuriyet

Dünyada pek çok farklı yönetim şekilleri vardır. Bu yönetim şekillerinden biri de cumhuriyettir. Cumhuriyette bütün haklar halkın elindedir. Halk ne derse o olur. Cumhuriyetin temelinde demokrasi ve adalet vardır. Cumhuriyet din, altına almaktadır.Cumhuriyete göre herkes hürdür, hiç kimse başka birinin haklarına, özellikle yaşama hakkına tecavüz edemez. Hiç kimse başka birinin kölesi değildir.Her insan toplum ve adalet kurallarını çiğnetmemek kaydıyla her şeyi yapma hakkına sahiptir.

Cumhuriyet, hükümet başkanının, kamu tüzel kişiliğini temsil eden bir heyet tarafından belli bir süre için ve belirli yetkilerle seçildiği yönetim biçimidir. Egemenlik hakkının belli bir kişi veya aileye ait olduğu oligarşi kavramının zıttıdır.
Cumhuriyet kelimesi Arapça kökten 18. yüzyılda Osmanlı Türkçesinde türetilmiş bir isimdir. Arapça CMHR kökü "bir araya toplanma, topluluk oluşturma", bu kökten türeyen cumhūr  ise "cemiyet, toplum, kamu" anlamına gelir. 18. yüzyıl Avrupa'sında monarşi ile yönetilmeyen Hollanda, İsviçre (ve 1789 Devrimi sonrasında Fransa) gibi ülkeleri tanımlayan Latince respublica ile Fransızca république sözcüğünün Türkçe çevirisi olarak benimsenmiştir.

Latince res publica klasik kullanımda "kamusal olan" anlamındadır. Bir topluluğa onların birleştirmek suretiyle halk olma özelliğini kazandiran, kamusal nesne anlamına gelir. Bu hal monarşiye karşı, devlet başkanının halk tarafından seçildigi ve halk iradesince meşrulaştırıldığı devlet şekli anlamında kullanılmıştır. Osmanlı Devletinde cumhuriyet fikri ilk kez 1870'li yıllarda Genç Osmanlılar ve Mithat Paşa tarafından (açıkça savunulmaksızın) tartışılmıştır.


 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder